Umiejętności rozwiązywania problemów i wiedza medyczna w połączeniu z najnowszą technologią i sprawną komunikacją. To właśnie Medyczne Centrum Dowodzenia (ang. Healthcare Command Centre, HCC), które stanowi nieodłączny element rozwoju podmiotów leczniczych.
Tak jak lądowanie pierwszego łazika na Marsie czy postawienie stopy człowieka na księżycu, wiązało się z monitorowaniem danych z setek sensorów i dostarczaniem ciągłego wsparcia przez multidyscyplinarny zespół specjalistów, tak Medyczne Centra Dowodzenia wspierają personel medyczny w opiece nad pacjentem na oddziale, w gabinecie lekarza czy już po jego wyjściu do domu.
Tworzenie centrów dowodzenia jest odpowiedzią na potrzebę centralnego zarządzania bardzo złożonymi operacjami w celu podniesienia jakości opieki nad pacjentem.
Obecnie placówki wykorzystują cztery podstawowe rodzaje centrów dowodzenia:
- reagowania na incydenty
- bezpieczeństwa
- zarządzania budynkami
- zarządzania wydajnością opieki
Centrum reagowania na incydenty to swoista machina uruchamiana w razie wystąpienia sytuacji kryzysowej. Za incydenty te uznajemy takie wynikającej z czynników zewnętrznych jak przerwa w dostawie prądu lub wody czy złe warunki pogodowe, ale także wypadki masowe, pandemię. Z kolei te powodowane czynnikami wewnętrznymi zazwyczaj są związane z bezpieczeństwem lub sporadycznymi awariami systemów informatycznych.
Centrum dowodzenia bezpieczeństwem zapewnia scentralizowany, zintegrowany system nad wykrywaniem zagrożeń i reagowania na alarmy. Centrum to może wysyłać funkcjonariuszy służb państwowych oraz pracowników do pomocy w rozwiązywaniu wszelkich problemów związanych z bezpieczeństwem.
Centra zarządzania budynkami są istotne ze względu na złożoność systemów niezbędnych do funkcjonowania współczesnego podmiotu medycznego, na który często składa się kilka niezależnych lub połączonych budynków. Jest to nie tylko system przeciwpożarowy czy system gazów medycznych, ale także system rozważnego dysponowania zasobami ludzkimi. Centrum to obejmuje również system zarządzania aktywami takimi jak lokalizacja w czasie rzeczywistym i automatyzacja dostarczania leków czy posiłków do pacjentów.
Jednym z największych wyzwań stojących obecnie przed podmiotami leczniczymi jest zarządzanie przepustowością.
Centra zarządzania przepustowością zazwyczaj koncentrują się na zarządzaniu łóżkami, a konkretnie ich dostępnością dla pacjentów. Zarządzanie przepustowością oznacza także zapewnienie pacjentowi w odpowiednim momencie szybkiego i uporządkowanego opuszczenia oddziału. Sprawne zarządzanie wydajnością, czyli świadczeniem wysokiej jakości opieki i zapewnienie jak najlepszych warunków pobytu jak największej liczbie pacjentów.
Centra dowodzenia zapewniają jednoczesny dostęp do informacji pochodzących ze wszystkich systemów oraz koordynację opieki zdrowotnej pomiędzy różnymi zespołami. Centrum dowodzenia pozwala operatorom na korzystanie z zalet jakimi są najnowsze technologie, sprawna komunikacja, wiedza na temat zachodzących procesów oraz wiedza medyczna. Obecnie do integracji procesów w zakresie kompleksowej opieki nad pacjentem centrum dowodzenia jest najlepszym możliwym rozwiązaniem.
Dotychczas Medyczne Centra Dowodzenia były głównie kojarzone z zarządzaniem kryzysowym i powstawały głównie, po to by zapewnić ciągłość opieki medycznej i wydolność systemu ochrony zdrowia w trakcie katastrof naturalnych czy pandemii, jednak w ostatnich latach stają się nowym , standardowym, modelem zarządzania procesem opieki zdrowotnej.
W literaturze wykazano już skuteczność i kosztoefektywność takiego podejścia. Medyczne Centrum Dowodzenia Johna Hopkinsa już po pierwszym roku jego działania wykazało:
- 60% poprawę w zdolności przyjmowania pacjentów z wielochorobowością z innych szpitali w regionie
- 63 minuty wcześniejsze wysyłanie zespołu ratownictwa medycznego w celu przewozu pacjenta z innego szpitala
- 30% szybsze przyjęcie pacjenta na oddział ze szpitalnego oddziału ratunkowego
- 21% pacjentów więcej jest wypisywanych ze szpitala przed południem, w porównaniu do poprzedniego roku
Jakie są więc obecne problemy do rozwiązania?
W centrach dowodzenia należy nieustannie pracować nad większym zintegrowaniem zarządzania zasobami, ponieważ są one kluczowe w sprawnym reagowaniu na incydenty oraz niepokojące kliniczne sytuacje. Centra dowodzenia poszczególnych podmiotów medycznych powinny pracować dążyć do częściowej integracji świadczonych usług. Największą lekcją jaką sektor ochrony zdrowia wyniósł z pandemii jest bycie w nieustannej gotowości do świadczenia usług na odległość oraz stała praca nad zwiększenim jakości wirtualnego świadczenia usług zdrowotnych.
Niezwykle ważne jest również wykorzystywanie źródeł danych zewnętrznych na przykład: podmiotów stowarzyszonych i partnerów. Współpraca pomiędzy podmiotami medycznymi jest bardzo korzystna, ponieważ w dużym stopniu wykorzystują elementy analityki predykcyjnej i sprawnego, skoordynowanego reagowania na pogorszenie stanu zdrowia pacjenta. Choć centra dowodzenia są bardzo korzystne, nie są niezawodne, należy uważać na szum informacyjny jaki może się pojawić ze względu na ogromną ilość danych spływającą do operatorów oraz konieczność umiejętności obsługi wszystkich innowacyjnych urządzeń i nowych technologii obecnych w medycznym centrum dowodzenia. Zakładając medyczne centrum dowodzenia należy pamiętać o spójnej wizji wszystkich obszarów działalności podmiotu medycznego, zbudowaniu silnej strategii rozwoju podzielonej na mniejsze etapy, wyborze odpowiednich technologii, a przede wszystkim o wysoko wykwalifikowanych pracownikach.
Telemedycyna Polska posiada ponad 15 lat doświadczenia w prowadzeniu wysoko specjalistycznego Telemedycznego Centrum Dowodzenia w Katowicach, gdzie pracuje ponad 40 osobowy personel medyczny, składający się z lekarzy specjalistów, głównie kardiologów i internistów, ratowników medycznych, rejestratorek medycznych, nad którymi nieustannie czuwa kierownik Centrum Telemedycznego i Dyrektor Medyczny.
Centrum Telemedyczne Telemedycyny Polska ma obecnie pod swoją opieką 3500 pacjentów, wykonuje ponad 60 000 konsultacji i opisów badań rocznie wspierając i optymalizując codzienną pracę setek podmiotów leczniczych i projektów badawczo-rozwojowych w Polsce. Nasz zespół monitoruje równolegle sygnały z urządzeń EKG, ciśnieniomierzy, glukometrów, termometrów, monitorów snu, opasek życia, optymalizując tym samym proces opieki nad pacjentem i proaktywnie reagując na incydenty zdrowotne.
